„Zasadą świata jest woda” – czyli jak działa ogród deszczowy?
Jak działa ogród deszczowy?
Ogród deszczowy gromadzi zebrana wodę opadową, która trafia bezpośrednio na jego powierzchnię, jak i tę, która spływa z powierzchni nieprzepuszczalnych, np. parkingów, chodników lub dachów i innych o ograniczonej retencji. W przypadku ogrodów deszczowych regułą jest w pierwszej kolejności odprowadzanie wód opadowych w kierunku zieleni a dopiero opady ponadnormatywne, przelewa się do kanalizacji miejskiej.
W ogrodzie deszczowym najlepiej sprawdzą się rośliny hydrofitowe, ponieważ dzięki ich systemowi korzeniowemu zostają zatrzymane zanieczyszczenia, które spływają z wodą. Ponadto są odporne na nadmiar i niedobór wody.
Ogrody deszczowe:
- poprawiają stosunki wodne na danym terenie,
- wpływają korzystnie na mikroklimat działki,
- poprzez rośliny hydrofitowe zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej wody,
- zmniejszają zagrożenie suszy i zagrożenie powodziowe,
- przyczyniają się do wzrostu bioróżnorodności,
- podnoszą wartość estetyczną ogrodu,
- zmniejszają opłaty za usługi wodne np. podlewanie roślin.
Ogród deszczowy jako system małej retencji
Ogrody deszczowe mogą być najłatwiejszym sposobem na zagospodarowanie wody nie tylko w ogrodzie, ale również na balkonie.
Ogrody deszczowe można nazwać systemem małej retencji, dzięki redukcji spływu powierzchniowego.
Ogrody deszczowe cechują się o około 30% skuteczniejszym wsiąkaniem wody w grunt i oczyszczają nawet 90% zanieczyszczeń zawartych w wodzie.
Dzięki zastosowaniu odpowiedniej roślinności i warstw, ogrody deszczowe oczyszczają deszczówkę i wprowadzają ją do gleby.
Rodzaje ogrodów deszczowych
Ogród deszczowy suchy
- ogród utworzony w gruncie przepuszczalnym, dzięki czemu woda swobodnie infiltruje w grunt, a nie gromadzi się na powierzchni,
- zlokalizowany min. 5 m od budynku, aby zapobiec zawilgoceniu jego fundamentów,
- rośliny są gęsto sadzone.
Ogród deszczowy w pojemniku
- umieszczony jest w drewnianej skrzyni lub w betonowym pojemniku,
- przyjmuje wodę dzięki rurze spustowej np. z dachu budynku,
- zaliczany do ogrodów mokrych (wyposażony w hydroizolację i przelew awaryjny),
- rośliny są gęsto sadzone.
Ogród deszczowy mokry o dużej powierzchni
- utworzony jest w gruncie słabej przepuszczalności, przez co utrudniona jest infiltracja wody opadowej do głębszych warstw,
- nadmiar wody odprowadzany jest za pomocą drenażu,
- zakładany w przestrzeni miejskiej np. w parkach, w formie stawu.
Ogród deszczowy mokry o małej powierzchni
- zakładany najczęściej np. na prywatnych posesjach w formie oczka wodnego,
- rośliny nie są gęsto sadzone,
- zlokalizowany bezpośrednio przy źródle odprowadzającym wodę,
- wyściełany jest folią, w celu zapewnienie izolacji przeciwwilgociowej (jeśli znajduje się w pobliżu budynku).
Stwórz swój własny ogród deszczowy
Potrzebne materiały:
- pojemnik głębokość ok. 0,9 m i wielkości min. 2% powierzchni odwadnianej dachu,
- folia PVC,
- rura drenarska o średnicy 8 cm,
- rura przelewowa o średnicy 8 cm,
- keramzyt lub kruszywo dolomitowe,
- piasek gruboziarnisty z dodatkiem kruszywa wapiennego, dolomitowego i tłuczonej cegły,
- żwir ozdobny i większe kamienie,
- rośliny,
- rura spustowa.
Ogród deszczowy w gruncie
Umiejscowienie i konstrukcja:
- sprawdzić poziom wód gruntowych – wykopać dółgłębokości 1,5 m i zweryfikować czy w ciągu doby napełni się on wodą, jeśli tak to należy poszukać innego miejsca (wody gruntowe znajdują się płytko),
- wybrać teren o niewielkim spadku,
- zachować odległość od budynku 50 cm (ogród wyścielany folią), lub 5 m (ogród infiltrujący do gruntu).
- wielkość ogrodu powinna wynosić około 2% powierzchni dachu.
Ogród deszczowy w pojemniku
Umiejscowienie i konstrukcja:
- pojemnik należy umieścić minimum 30 cm od ściany budynku, bezpośrednio przy rurze odprowadzającej deszczówkę z dachu,
- w ścianie pojemnika należy wykonać otwór o średnicy 8 cm, na wysokości ok. 30 cm od dna,
- w przypadku gdy pojemnik jest nieszczelny (np. wykonany z cegły) jego podstawę należy wyłożyć folią PVC,
- wypełnić warstwą keramzytu lub kruszywa dolomitowego do wysokości 20 cm,
- na tej warstwie umieścić dwie rury: rurę drenażową poziomą, ustawioną pod lekkim kątem i rurę przelewową pionową, wystającą ponad powierzchnię ogrodu (koniec zamknięty kratką ażurową),
- rury połączyć ze sobą pod kątem prostym,
- ułożoną rurę drenującą zasypać 10 cm kruszywa dolomitowego i ubić,
- otrzymaną powierzchnię ponownie zasypać 45 cm warstwą piasku gruboziarnistego z dodatkiem kruszywa wapiennego, dolomitowego i tłuczonej cegły, a następnie ubić (dodatki powinny stanowić ok. ¼ warstwy),
- posadzić rośliny,
- położyć większe kamienie, a przestrzenie pomiędzy nimi i roślinami uzupełnić żwirem ozdobnym o średnicy do 1,5 cm, warstwa ta nie powinna przekraczać 5 cm wysokości.
Jak dbać o ogród deszczowy?
W celu zachowania ogrodu deszczowego w dobrym stanie należy regularnie usuwać obumarłe części roślin, chwasty oraz zanieczyszczenia i osady. W przypadku bylin, po zakończeniu wegetacji wskazane jest usunięcie suchych liści i części roślinnych. Ponadto zaleca się podlewanie nowych nasadzeń roślin w początkowej fazie wzrostu i podczas okresów suchych. Ze względów estetycznych należy przycinać rośliny. Ważna jest również kontrola stanu technicznego takich elementów jak rury, dreny; również skrzynie drewniane wymagają konserwacji. Co pewien czas należy sprawdzić, czy warstwa kamieni jest zwarta oraz, czy rośliny, które nie mają zdolności oczyszczania wody, nie zarastają pozostałych roślin.
Jakie rośliny zasadzić w ogrodzie?
Dobór roślin do ogrodu deszczowego ma zasadnicze znaczenie. Najbardziej odpowiednie są rośliny hydrofitowe (ponad 50% roślin w ogrodzie). Ich korzenie i kłącza oczyszczają wodę z zanieczyszczeń, przed przedostaniem się do głębszych warstw gleby, a także retencjonują wodę (bioretencja). Ponadto są odporne na nadmiar (rośliny przybrzeżne) i niedobór wody (rośliny tolerujące suszę). Preferowane są rośliny gatunków rodzimych (najlepiej dostosowane do miejscowych warunków klimatyczno-glebowych) i rośliny wieloletnie. Przy doborze roślin należy uwzględnić wymagania świetlne oraz przyrost. W ogrodach o mniejszej powierzchni doskonale zdają egzamin byliny, natomiast w tych o większej powierzchni również krzewy i drzewa.
Wybrane rośliny do ogrodu deszczowego
Rośliny cebulowe:
Kosaciec żółty
Kosaciec syberyjski
Byliny wodne:
Grążel żółty
Grzybień biały
Rzęsa drobna
Żabiściek pływający
Byliny:
Bobrek trójlistkowy
Bodziszek błotny
Bodziszek żałobny
Kaczeniec
Kozłek lekarski
Krwawnica pospolita
Niezapominajka błotna
Trawy ozdobne:
Jeżogłówka gałęzista
Manna mielec
Mozga trzcinowata
Pałka wąskolistna
Pałka delikatna
Tatarak zwyczajny
Drzewa:
Olsza czarna
Wierzba biała
Wierzba migdałowa
Krzewy:
Wierzba iwa
Wierzba purpurowa
Wierzba szara
